Цөлжилт

Цөлжилт: Хуурай, хагас хуурай болон хур бага унадаг газруудад цаг агаарын өөрчилөлт, хүн төрлөхтний зарим үйлдлүүд зэрэг олон шалтгаантайгаар хөрс эвдрэн өгөөж нь багасч элс болох үзэгдэл.
Цөлжилт нь хөрсийг хэт их хэрэглэх, талхлалт, буруу усалгаа, ой мод устгалт зэргээс шалтгаална.

Нэг хүн жилд шүдний чигчилүүр, сонин, сэтгүүл, ном, дэвтэр зэрэг хэрэгцээгээ 7-н модоор хангадаг гэнэ. Жоохон тооцоо хийгээд үзвэл өнгөрдөг нэг сарын нэгнээс 21түүдийн эгнээнд элссэн би 7*21 тэнцүү 147н мод устгасан гэсэн үг юм байна.

Цөлжилтийн шалтгаанууд нь;

1. Ус: өвсөн бүрхүүлгүй болсон хөрсөн дээр унах борооны дуслын даралтнаас болон хөрс задралд орон цугласан борооны усны хамтаар урсан цөлжилтийг үүсгэдэг байна. Усны цөлжилт нь дэлхий дээрх бүх улсуудад түгээмэлээс гадна хамгийн элбэг, хамгийн их хор хөнөөлтөй нь бөгөөд хараахан усан цөлжилтөөс хамгаалах арга олоогүй байгаа юм байна.

2. Салхи: Хуурай болон хагас хуурай цаг агаартай орчинд ихэвчлэн таардаг; хангалттай ногоон бүрхүүлгүйн улмаас хүчтэй салхины нөлөөтэйгээр тоос хэлбэрийг олон байр солих үзэгдэл. байна. Салхинаас болон хөрсөн дээр жижиг жижиг хонхрууд үүсдэг бөгөөд тус хонхруудаас гарсан шороонууд өөр газар цугларан элсэн овоог үүсгэдэг. Салхин цөлжилт нь Монгол шиг хуурай уур амьсгалтай газар нутгийн том дайсан нь ч хамгаалах эрсдэлийг багасгах аргууд байдаг сайн талтай. Хамгаалахын тулд мод тарих нь (модны үндэс нь хөрсийг барьцалдуулан хөрснй нүүдлийг багасгадаг) хамгийн үр дүнтэй арга юм.

3. Цасан бухал: Хавцлын орой дээрх цугласан цасан дээр шинээр орсон (орж буй) цасны жин нэмэгдэж, хадан дээрх тэнцвэрээ алдан доош бөмбөрөх үзэгдэл. Бөөн цас нь таарсан бүхнийг өөртөө нэгтгэнэ. Ийм маягаар үүсэх хөрсний нүүдэлийг цасан... ны цөлжилт гэнэ.

4. Газрын таталт:

5. Мөсдөлт: Өндөр уулан дээр үүссэн мөснүүд хэсэг хэсэг болон уулын уруу гулгах явцдаа хамтдаа moren () хэмээх элдэв хэмжээний бөөнүүдийг хамтатган бөмбөрөх ба тэдний үрэлтээс болж хөрс элэгдэх, нүүх үзэгдэл.


Цөлжитийн хор хөнөөл;

• Ургамалын давхарга нь алга болсоноор цөлжилтөөс гадна үер, çığ toprak kayması зэрэг байгалийн гамшгуудыг нэмэгдүүлдэг.
• Устаж үгүй болж буй тариан талбайгаа орхин тариачид хот суурин газар луу нүүдэлцгээх бөлгөөд энэ нь хотод ажилгүйдэл ихсэх түүнийг дагаад гэмт хэрэг өсөх зэрэг эдийн засгийн болон нийгмийн проблемүд үүсэн гарна.
  
• Бэлчээр устсанаас мал аж ахуйн секторт хоцрогдол үүсэхээс гадна тус сектороос орж ирэх орлогийн хэмжээ багасна, ажилгүйдэл үүснэ.
  
• Ургамалгүй хөрс бороо болон цасны усыг шингээж чаддагүйгээс усны эхүүд татрах цаашлабал ширгэх үзэгдэл ихэснэ.
  
• Шинээр хөрс үүсэх нь их удаан процесс бөгөөд мянга мянган жилийн дараа л нөхөгдөх болно.

Хэрхэн хамгаалах вэ?

• Цөлжих магадлал ихтэй хөрсийг тариалан болон бэлчээр болгон ашиглахгүй байх, ойжуулах,
• Буруу тариалалт, услалтаас хамгаалах,
• Мод тайралтыг зогсоон, моджуулалт, ойжуулалтыг нэмэгдүүлэх,
  
• Усны эхүүдийн ширгэлтээс болон хөрс давсжина. Тиймээс усны эх үүсвэрүүдийг хамгаалах хэрэгтэй.